Chắc hẳn khi nhắc đến GDP danh nghĩa và GDP thực thì ai trong chúng ta cũng sẽ biết. Tuy nhiên, nhắc đến GDP deflator thì không phải ai trong chúng ta cũng biết nó là gì. Đây là một chỉ số khá quan trọng, giúp chỉ số GDP trở nên uy tín hơn và bạn nên biết. Sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn chỉ số GDP deflator là gì? Công thức xác định chỉ số, cũng như công dụng của chỉ số này.
1. Tổng quát về GDP và GDP deflator
GDP là gì?
GDP hay tổng sản phẩm quốc nội là công cụ xác định sức khỏe của một quốc gia trong một khoảng thời gian (quý hoặc tháng). Chỉ số GDP sẽ được xác định bằng tổng giá thị trưởng của hàng hóa, dịch vụ được tạo ra trong phạm vi lãnh thổ.
GDP deflator là gì?
Chỉ số giảm phát của GDP – GDP deflator là một thước đo dùng để đo lường những thay đổi về giá đối với tất cả hàng hóa, dịch vụ. Chỉ số này thể hiện sự chênh lệch theo phần trăm của năm hiện tại so với năm được chọn làm gốc.
Đây là một thước đo dùng để điều chỉnh lại giá trị của GDP một cách chính xác và rõ nét nhất. Khi chỉ xét đến GDP thì ta sẽ không thấy được những thay đổi do lạm phát. Chính vì điều đó sự ra đời của chỉ số giảm phát GDP đã cải thiện sự thiếu sót đó, bằng cách xây dựng và so sánh năm hiện tại với năm gốc. Điều này, cho thấy được những thay đổi về mức giá, lạm phát, …
2. Công thức tính chỉ số GDP Deflator
Công thức tính
GDP deflator là một trong những thước đo quan trọng trong nền kinh tế. Qua chỉ số này bạn có thể so sánh được mức độ tăng trưởng của hàng hóa, dịch vụ giữa các năm của một quốc gia, khu vực kinh tế nhất định. Để xác định được chỉ số điều chỉnh này ta cần biết được hai chỉ số đó là GDP thực tế và GDP danh nghĩa. Ta có công thức xác định chỉ số giảm phát GDP như sau:
GDP deflator = GDP Danh nghĩaGDP thực tế * 100
Sau đây là một ví dụ về GDP deflator để xem thử liệu rằng tại sao lại phải sử dụng đến công cụ này cho việc xem xét nền kinh tế của một quốc gia.
Giả sử rằng: Chỉ xét đến GDP thực, năm thứ nhất tổng sản lượng dịch vụ, hàng hóa là 5 tỷ, sang năm thứ hai tổng sản lượng và hàng hóa tăng lên 6 tỷ. Nhìn vào con số này bạn sẽ nghĩ ngay, tổng sản lượng tăng 20% so với năm gốc, nhưng thật chất điều này chỉ đúng khi mức giá không thay đổi. Nếu như giá năm 2 tăng cao hơn năm nhất thì bạn thấy rằng giá trị năm 2 đã đi thổi phồng và sự tăng trưởng này là không chính xác.
Ví dụ về tính toán GDP deflator:
Năm 2 | Năm 1 | ||||
Sản phẩm | Số lượng | Mức giá | Chi | Mức giá | Chi |
Gạo | 2007 | 16 | 32.112 | 15,5 | 31.108,5 |
Ổi | 1179 | 11 | 12.969 | 10 | 11.790 |
Thước | 98 | 3 | 294 | 2,7 | 264,6 |
Tổng | 45.375 | 43.163,1 | |||
D(GDP) = (45.375/43.163,1)*100 = 105,12 Tức là năm 2 tăng 5,12% so với năm gốc |
GDP danh nghĩa
GDP được xác định một cách khá dễ dàng như khái niệm GDP mà chúng tôi đã nhắc đến sở trên, chúng sẽ được xác định dựa trên tổng lượng sản phẩm, dịch vụ của một quốc gia trong một năm. Và đối với GDP danh nghĩa sẽ không xét đến các yếu tố tác động như lạm phát, giảm phát. Vì thế, một sự thay đổi trong GDP danh nghĩa không phản ánh đúng hoàn toàn nền kinh tế của quốc gia qua các năm, chỉ thể hiện tình hình kinh tế ở năm hiện tại.
GDP thực tế
GDP thực khác với GDP danh nghĩa, vậy khác ở điểm nào? GDP thực sẽ tính cả yếu tố lạm phát, giảm phát. Phản ánh được sự thay đổi trong mức giá của các sản phẩm. Qua đó ta có thể thấy rõ hơn tình hình kinh tế của một quốc gia qua các năm, để đưa ra những chiến lược thay đổi đất nước, phát triển kinh tế.
Chính vì thế, ta sẽ có được giá trị GDP danh nghĩa sẽ lớn hơn GDP thực tế, vì GDP thực có tỉnh cả tác động của lạm phát. Ngoài ra, GDP danh nghĩa còn là thước đo được ưa chuộng hơn vì độ chính xác và cách tính toán chi tiết hơn.
3. Điểm nổi trội của chỉ số GDP Deflator
GDP Deflator rất linh hoạt, cho phép nghiên cứu các hiện tượng kinh tế khác nhau, nghiên cứu mô hình chi tiêu và thay đổi hành vi trong nhu cầu và tiêu dùng của người dân. Điều này có thể xảy ra bởi vì công cụ giảm phát không dựa trên một nhóm hàng hóa hoặc một nhóm hàng hóa cụ thể. Nó thay đổi theo các mô hình chi tiêu.
GDP Deflator là một chỉ số giá cả (PI) tập trung vào việc thể hiện tác động của lạm phát hoặc giảm phát đối với giá cả hiện tại trong nền kinh tế, từ đó cho thấy mức độ phụ thuộc và tương đối của GDP đối với sự thay đổi của giá cả.
Chỉ số giảm phát GDP có thể không có sự khác biệt đáng kể với CPI, nhưng nó vẫn là một thước đo có giá trị để tính toán, vì một số quốc gia đã xem xét nghiêm túc ảnh hưởng của lạm phát.
Khi GDP danh nghĩa được chia cho GDP Deflator và sau đó nhân với 100, chúng ta nhận được giá trị của GDP thực, do đó làm giảm giá trị phóng đại về giá trị thực của sản xuất hàng hóa. Một nền kinh tế đó có thể đang tăng trưởng rất ít hoặc không, nhưng với việc giá cả tăng lên, tổng sản lượng có vẻ cao hơn so với thực tế sản xuất.
GDP deflator có thể cho ta thấy những thay đổi giữa các năm với nhau, tăng giảm ra sao vào bao nhiêu. Vì sao chúng lại quan trọng? Bởi vì nếu bạn chỉ so sánh từ GDP bạn sẽ không thể thấy được đúng sự thay đổi nếu như mức giá hai thời khác nhau.
4. So sánh GDP deflator và CPI
Điểm giống nhau: Đây là những tiêu chí đều được xem xét thông qua yếu tố, sự tác động của lạm phát, góp phần đo lường lạm phát. Phản ánh được những thay đổi về tiêu dùng của người dân.
Tuy nhiên, việc xác định hai chỉ số này là hoàn toàn khác nhau. Sau đây là một số điểm khác biết của GDP deflator và CPI – Chỉ số giá tiêu dùng:
Tiêu chí | GDP deflator | CPI |
Chủ thể | Chỉ số này sẽ xác định tất cả các loại sản phẩm, dịch vụ được làm ra | Chỉ nhắm và những loại sản phẩm, dịch vụ được các hộ gia đình mua, chứ không phải toàn bộ. Ví dụ: Chính phủ mua món hàng nào đó thì món hàng đó sẽ không được tính vào để xác định CPI |
Phạm vi | Sản phẩm được tạo ra trong lãnh thổ của một quốc gia | Tất cả những sản phẩm được mua ở quốc gia đó, kể cả hàng hóa nhập từ nước ngoài |
Phương pháp tổng hợp | Giỏ hàng hóa có thể thay đổi chứ không cố định.Mà thay vào đó, sẽ so sánh giá năm hiện tại và gốc. Bắt kịp được những thay đổi của các hàng hóa. | Giỏ hàng cố định. Điều này sẽ dẫn đến sự thiếu sót với những hàng hóa ngoài giỏ hàng ban đầu. |
GDP Deflator là gì? Xác định ra sao? Và tại sao phải tính toán chỉ số này mà không dùng mỗi GDP? Những thắc mắc đó chúng tôi đã giải thích qua một số thông tin ở trên. GDP Deflator – một chỉ số vô cùng quan trọng và bạn cần nắm bắt. Qua chỉ số này, bạn có thể hiểu hơn về nền kinh tế của mình hiện đang trên đà phát triển hay không, cũng như đo lường lạm phát. Bởi vì lạm phát là yếu tố ảnh hưởng rất nhiều đến nền kinh tế, chứ đây không chỉ là một thước đo vô nghĩa, chỉ những người nắm trọng trách mới cần xem xét.