Trước khi xảy ra dịch bệnh, hai ngành quan trọng nhất đóng góp vào kinh tế của Thái Lan là du lịch và xuất khẩu, trong đó kim ngạch xuất khẩu đóng góp khoảng 60% cho GDP Thai Lan. Thời điểm dịch bệnh đã khiến ngành du lịch và cả kinh tế Thái Lan đã bị ảnh hưởng nặng nề. Hiện tại, chính quyền đã nới lỏng các biện pháp hạn chế đối với nhiều nhà hàng và dịch vụ khách sạn tại khu vực thủ đô Bangkok và mở cửa trở lại đối với ngành du lịch. Nhờ vào lượng khách nước ngoài quay trở lại, chính quyền nước này đã đặt hy vọng với mức tăng trưởng trong năm là 1,2%.
Một số khái niệm về GDP
GDP là gì?
Theo khái niệm được định nghĩa trong kinh tế học thì GDP (Gross Domestic Product) được hiểu là tổng sản phẩm nội địa, chỉ số này là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ trong một khoảng thời gian nhất định.
Phạm vi lãnh thổ ở đây thường được hiểu là một quốc gia, ví dụ như GDP Anh, GDP Mỹ, GDP Thái Lan (GDP Thai Lan),… Nhưng trong một số trường hợp nó được hiểu như GDP của một khu vực kinh tế như thành phố hay tỉnh, ví dụ như GDP TP. Hồ Chí Minh, GDP Tokyo (Nhật Bản), GDP London (Anh),… Tuy nhiên, để làm rõ hơn hai khái niệm về phạm vi khu vực thì có hai thuật ngữ được sử dụng khá nhiều trong các tài liệu thống kê chuyên môn là NGDP (National Gross Domestic Product) chỉ GDP trong lãnh thổ quốc gia và RGDP (Regional/Provincial Gross Domestic Product) chỉ GDP trong phạm vi khu vực địa phương như tình hay thành phố thuộc một quốc gia.
Một số khái niệm liên quan về GDP
GDP danh nghĩa hay có thể hiểu đơn giản là GDP theo giá hiện hành, tức là hàng hoá và dịch vụ cuối cùng đó được sản xuất trong khoảng thời gian nào thì giá trị tính toán sẽ là giá của hàng hoá và dịch vụ trong khoảng thời gian đó.
GDP thực tế còn được gọi là GDP theo giá so sánh, đây là tổng sản phẩm nội địa tính theo sản lượng hàng hoá và dịch vụ cuối cùng của năm nghiên cứu, còn giá cả thì tính theo năm gốc. Ưu điểm của chỉ số GDP thực tế là điều chỉnh những sai lệch về sự mất giá của đồng tiền so với GDP danh nghĩa, nhờ đó mà ta có thể ước lượng chuẩn hơn về số lượng thực sự của sản phẩm.
GDP bình quân đầu người của một khu vực hay một quốc gia được tính bằng cách lấy GDP của khu vực đó chia tổng số dân của khu vực trong cùng một thời điểm.
Tổng quan về nền kinh tế của Thái Lan
Kinh tế Thái Lan và GDP Thai Lan trong năm 2019-2020
Nền kinh tế đất nước này hoạt động theo kinh tế thị trường công nghiệp mới, hai ngành quan trọng nhất đóng góp vào kinh tế của Thái Lan là du lịch và xuất khẩu, trong đó kim ngạch xuất khẩu đóng góp khoảng 60% cho GDP Thai Lan. Dựa theo các thống kê trong năm 2020 thì trong các nước thuộc khu vực Đông Nam Á thì nền kinh tế Thái Lan đứng thứ 2 chỉ sau Indonesia, và GDP Thai Lan xếp ở vị trí 25 trên bảng xếp hạng toàn cầu dựa vào GDP danh nghĩa, xếp vị trí 21 dựa vào chỉ số PPP (Sức mua tương đương).
Theo số liệu của Liên Hợp Quốc (UN), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) vào năm 2019 thì GDP Thai Lan theo danh nghĩa đạt mức 530 tỷ USD và GDP Thai Lan theo sức mua tương đương là 1,3 nghìn tỷ USD. Mức GDP Thai Lan theo bình quân đầu người là 21,361 nghìn USD (theo GDP danh nghĩa). Dựa vào GDP Thai Lan theo danh nghĩa thì nền kinh tế của quốc gia này đứng thứ 8 toàn châu Á và đứng thứ 22 toàn thế giới và Thái Lan đã giữ vững vị trí này trong suốt nhiều năm liên tục.
Kinh tế Thái Lan những năm đầu thế kỷ 21
Có thể thấy ngành đóng góp chính cho GDP Thai Lan là xuất khẩu khi chính lĩnh vực này đã kéo nền kinh tế Thái Lan vực dậy sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á (1997-1998), kết quả này phần lớn là nhờ vào nhu cầu lớn từ nước ngoài, đặc biệt là Mỹ.
Vào tháng 2/2001, chính quyền của cựu Thủ tướng Thaksin đã thực hiện các chính sách nhằm kích cầu nội địa, từ đó giúp giảm sự lệ thuộc của kinh tế nước này vào lĩnh vực ngoại thương và đầu tư. Chính quyền này đã tiến hành chính sách “đường đôi”, hay còn được biết đến là “Học thuyết kinh tế học Thaksin” (Thaksinomics), khi thực hiện song song việc kích cầu nội địa và vẫn đẩy mạnh phát triển các thị trường mở, đầu tư nước ngoài. Trước thời điểm này, nhu cầu đối với ngành xuất khẩu thấp nên mức tăng trưởng của GDP Thai Lan chỉ đạt mức 1,9% và sau đó tốc độ tăng của GDP Thai Lan là 5,3% (2002) và 6,3% (2003) nhờ vào chính sách kích cầu nội địa và ngành xuất khẩu được phục hồi.
Trong cộng đồng này thì người Hoa Kiều ở Thái Lan được xem như huyết mạch của nền kinh tế này, dù chỉ chiếm 14% dân số nhưng lại nắm giữ hơn 50% vốn ngân hàng và gần 90% tổng vốn của các doanh nghiệp. Năm 2000 thì các ngân hàng và công ty tài chính của người dân gốc Hoa tại đất nước này có tổng tài sản lên tới trên 22,2 tỷ USD, con số này lớn hơn cả tổng khối tài sản Chính phủ và Hoàng gia (21,8 tỷ USD).
Kinh tế và GDP Thai Lan trong thời điểm diễn ra đại dịch
Năm 2020 là năm mà kinh tế Thái Lan giảm sút nghiêm trọng nhất (giảm 6,1%) kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á (1997-1998). Theo ông Danucha Pichayana (tổng thư ký Hội đồng Kinh tế và phát triển xã hội quốc gia Thái Lan), những biện pháp hạn chế đối với ngành dịch vụ nhà hàng khách sạn đã khiến lĩnh vực này giảm sút 18,6%.
Vào tháng 6/2021, Ngân hàng Trung ương Vương quốc Thái Lan (BoT) đã hạ dự báo tăng trưởng GDP trong năm 2021 từ 3% xuống 1,8%, dự báo GDP trong năm 2022 cũng bị hạ từ 4,7% xuống 3,9%. Bà Chayawadee Chai-Anant, quan chức cấp cao của BoT, cũng tuyên bố ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục giữ các chính sách liên quan đến lãi suất và tiền tệ để hỗ trợ kinh tế trong mùa dịch.
Tương lai của nền kinh tế Thái Lan
Hiện tại, chính quyền đã nới lỏng các biện pháp hạn chế đối với nhiều nhà hàng và dịch vụ khách sạn tại khu vực thủ đô Bangkok và mở cửa trở lại đối với ngành du lịch. Nhờ vào lượng khách nước ngoài quay trở lại, chính quyền nước này đã đặt hy vọng với mức tăng trưởng trong năm là 1,2%.
Chính quyền nước này cũng kỳ vọng số lượng khách du lịch trong năm nay có thể đạt khoảng 5 triệu du khách, con số này sẽ mang về cho nền kinh tế Thái Lan 440 tỷ baht (13,4 tỷ USD). Trong trường hợp dịch bệnh được khắc phục hiệu quả, dự báo kinh tế của đất nước này vào năm 2022 theo Tổng Thư ký NESDC đạt mức tăng trưởng từ 3,5-4,5%. Nguồn khách du lịch nước ngoài lớn nhất đến Thái Lan trước đây chủ yếu là khách du lịch Trung Quốc, tuy nhiên do các chính sách hạn chế di chuyển của chính phủ Trung Quốc thì kỳ vọng này có thể sẽ gặp chút khó khăn và được dự đoán khó có khả năng phục hồi trở lại trước năm 2024.
Kết luận
Bài viết trên đã cung cấp rất nhiều thông tin và đặc điểm của nền kinh tế Thái Lan cũng như sự thay đổi của GDP Thai Lan trong suốt tiến trình lịch sử. Giống như nền kinh tế của nhiều quốc gia khác trên thế giới thì kinh tế của Thái Lan cũng bị ảnh hưởng không ít bởi những diễn biến liên quan đến dịch bệnh COVID-19. Tuy nhiên, hy vọng là trong tương lai gần khi dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn và các nước mở cửa du lịch thì đây sẽ là một tin tốt cho kinh tế Thái Lan nói riêng và của toàn cầu nói chung.