Chắc hẳn giá trị sổ sách hay Book value là những thuật ngữ không còn xa lạ với rất nhiều người. Việc nắm bắt và hiểu biết một cách chính xác về giá trị sổ sách sẽ là một lợi thế lớn khi bạn muốn tham gia vào đầu tư cổ phiếu của một công ty. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn khái niệm book value là gì? cách tính cũng như vai trò ý nghĩa của nó.
1. Khái niệm Book value
Book value là gì?
Book value – giá trị sổ sách hay giá trị ghi sổ chính là giá trị vốn chủ sở hữu được công bố trên báo cáo tài chính của công ty. Hay nói cách khác, đó chính là sự chênh lệch của tổng tài sản với tổng nợ (nợ dài + ngắn) theo dữ liệu kế toán.
Book value per share là gì?
Book value per share (BVPS) hay giá trị sổ sách trên một cổ phần chính là thước đo tỷ lệ giá trị ghi sổ dùng để chi trả cổ đông phổ thông, trên tổng số cổ phiếu phát hành của chính công ty đang được lưu hành trên thị trường.
Market value
Market value hay giá trị thị trường là một định nghĩa hoàn toàn khác so với giá trị sổ sách. Giá trị thị trường thể hiện giá trị của chính công ty trên thị trường chứng khoán, chứ không theo sổ sách. Đó chính là giá hiện tại của cổ phiếu trên thị trường
2. Vai trò của book value
- Giá trị sổ sách là yếu tố định giá quan trọng, thể hiện một bức tranh chính xác hơn về giá trị một công ty. Giá trị này được xác định bằng dữ liệu lịch sử. Qua đó các nhà đầu tư và phân tích sẽ có một cái nhìn rõ nét hơn về giá trị của một doanh nghiệp. Góp phần cho quá trình phân tích, đưa ra quyết định đầu tư
- Dựa vào book value nhà đầu tư cũng có thể thấy được tiềm năng phát triển của chính doanh nghiệp đó. Càng cao thì càng có tiềm năng vì sẽ có nhiều kinh phí để trang trải hơn khi phát hành thêm, hay khi gặp rủi ro.
- Khi công ty gặp những rủi ro dẫn đến thanh lý, phá sản thì khả năng chi trả của các doanh nghiệp có giá trị sổ sách cao này sẽ là ưu thế.
- Giúp nhà đầu tư kiếm một món hời từ việc đầu tư cổ phiếu, đặc biệt nếu họ thấy rằng công ty đang bị định giá thấp và đang trong giai đoạn tăng trưởng, có khả năng tăng giá. Nhà đầu tư qua đó có thể mua được cổ phiếu với chi phí thấp hơn so với giá trị sổ sách hiện tại của công ty.
3. Cách tính book value
Giá trị sổ sách
Hai thành phần chính để có thể xác định giá trị sổ sách đó chính là tài sản và nợ. Bạn cần xác định hai yếu tố cốt lõi này trước tiên. Ta có cách tính giá trị sổ sách như sau:
Book value = Tổng tài sản – Tổng nợ
Trong đó:
- Tài sản bao gồm:
Tài sản cố định như tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, các khoản tiền dành cho đầu tư ngắn hạn, tiền phải thu, tài sản ròng, hàng tồn kho, thành phẩm, thiết bị
Các khoản tạm ứng, đầu tư khác
Tuy nhiên tài sản vô hình không được tính vào. Một số tài sản vô hình như: bằng sáng chế, phát minh, thương hiệu,… đây là những tài sản khó định giá chính xác
- Tổng nợ: Bao gồm cả nợ ngắn hạn và nợ dài hạn, thuế hoãn lại chưa đóng, ngoài ra giá trị thanh lý của cổ phiếu ưu đãi cũng được tính vào.
Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu
Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu sẽ được xác định bằng cách lấy giá trị sổ sách – Book value chia cho tổng số cổ phiếu của công ty hiện đang lưu hành. Công thức tổng quát như sau:
BVPS = Giá trị sổ sáchTổng cổ phiếu đang lưu hành
= Tài sản ngắn hạn + Tài sản dài hạn – Tài sản vô hình – Nợ ngắn + Nợ dàiTổng cổ phiếu đang lưu hành
Trong đó:
Tài sản cố định vô hình = Nguyên giá – hao mòn lũy kế
Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu là yếu tố quan trọng góp phần xác định chỉ số P/B – Hệ số giá trị sổ sách, được áp dụng để thấy được sự chênh lệch giữa giá trị sổ sách và thị trường của cổ phiếu.
Thông thường thì những doanh nghiệp có giá trị book value cao sẽ có khối lượng cổ phiếu lưu hành cao, hay nói cách khác là 2 đại lượng này có mối tương đồng với nhau. Bởi vì, khi giá trị sổ sách cao chứng tỏ có tiềm lực kinh tế tốt → phát hành nhiều vì cần mở rộng quy mô và đang trong giai đoạn tăng trưởng.
Tuy nhiên, nhìn vào đây ta sẽ thấy một khuất mắt, đó là nếu như tài sản vô hình > tài sản cố định hữu hình thì sao? Lúc này công thức này sẽ không còn phù hợp nữa. Vì thế các doanh nghiệp cần đưa ra những tiêu chuẩn cụ thể khi đánh giá chỉ số cổ phiếu.
Hệ số Price per book value
Đây là một hệ số khá phổ biến, qua hệ số này nhà đầu tư sẽ đánh giá được cổ phiếu có đang định giá đúng hay không? hay có sự chênh lệch giữa hai giá trị sổ sách và thị trường. Từ đó, có thể tìm ra cơ hội kiếm lời từ đầu tư cổ phiếu. Chỉ số này được tính toán như sau:
P/B = Giá thị trường của cổ phiếugiá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếuhay Giá trị vốn hóa cổ phiếugiá trị sổ sách
4. Ý nghĩa và hạn chế của giá trị sổ sách
Ý nghĩa của book value
- Thứ nhất: Cho biết số tiền cổ đông nhận lại nếu công ty ngừng hoạt động
- Thứ hai: So sánh giá trị sổ sách và giá trị thị trường. Để đưa quyết định đầu tư cổ phiếu để kiếm lời
Giá trị sổ sách > Giá trị thị trường → P/B <1 : Tức là cổ phiếu đang bị định giá thấp → mua cổ phiếu ở thời điểm hiện tại, vì khả năng cao cổ phiếu sẽ tăng giá trong tương lai
Giá trị sổ sách < Giá trị thị trường → P/B >1: Cổ phiếu đang bị định giá cao → giá có thể giảm trong tương lai.
- Thứ ba: Nhiều khi book value không được định giá một cách chính xác vì những thành phần như tài sản vô hình hay thiết bị máy móc, … Nhưng sẽ đúng nhất trong trường hợp công ty hợp nhất, mua lại hoặc giải thể.
Hạn chế
Một sai sót đã đề cập ở trên đó là, việc tính toán giá trị tài sản cố định vô hình. Việc định giá một tài sản vô hình cách chính xác là không thể. Bởi vì tất cả những tài sản vô hình như bằng sáng chế, tài sản trí tuệ, … nên không thể đong đếm bằng tiền. Chính vì thế những nhà đầu tư phải quan sát loại hình và ngành nghề mà công ty hoạt động để hạn chế sai sót này nhất.
Công ty có thể giao dịch cao hơn nhiều so với giá trị sổ sách của chính nó. Bởi vì để tính toán được book value cần phải xác định tài sản vô hình. Do đó, đôi khi giá trị sổ sách sẽ bị thấp hơn vì không tính toán chính xác được tất cả các khía cạnh mà công ty nắm giữ.
Giá trị sổ sách được công bố dựa trên báo cáo tài chính của công ty. Mà báo cáo tài chính sẽ công bố theo quý, năm, vì thế chắc chắn sẽ có độ trễ so với thời gian nhà đầu tư muốn tiến hành đầu tư, sự bất tương thích sẽ gây nên những bất lợi cho các nhà đầu tư.
Book value sẽ trở thành rao càn lớn cho những ai thật sự không có kiến thức và sự hiểu biết về kế toán. Vì bạn sẽ không thật sự hiểu rõ một cách tường tận các khoản mục. Điều này sẽ gây trở ngại lớn trong việc tính toán và xác định giá trị. Đôi khi sẽ có những sự định giá tài sản thiết bị máy móc như khấu hao không chính xác, làm sai lệch con số thật sự.
Book value là phương tiện tốt cho việc đánh giá, cũng như cung cấp những thông tin bổ ích về tình hình của một doanh nghiệp. Tuy nhiên, bạn cần sử dụng tính toán giá trị này một cách cẩn trọng, vì đôi khi sẽ gây ra những định giá sai lệch làm ảnh hưởng đến quyết định. Mong rằng với những thông tin mà chúng tôi cung cấp về book value là gì sẽ giúp ích nhiều cho bạn.