Trong một nền kinh tế, việc tham gia một dự án đầu tư luôn cần những sự hoạch định, kế hoạch cũng như là quyết định, nhằm đem lại lợi nhuận một cách hiệu quả. Việc đưa ra quyết định đầu tư không phải dễ, nhằm dễ dàng hơn cho quá trình này, nhiều cách thức đã ra đời để hỗ trợ. Hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn hai phương pháp được biết đến nhiều nhất và khá hiệu quả. Đó chính là IRR và NPV. Mỗi phương pháp sẽ mang đến những sự hiệu quả khác nhau. Vậy IRR và NPV là gì? Chúng khác nhau như thế nào và sử dụng phương pháp nào là phù hợp. Cùng đến với bài viết dưới đây nhé.
1. Khái niệm chỉ số IRR và NPV
NPV là gì?
Phương pháp giá trị hiện tại thuần – NPV là một chỉ số giúp các nhà đầu tư đánh giá tính khả quan của dự án, từ đó đưa ra quyết định có nên đầu tư hay không. Hay nói cách khác, NPV giúp xem xét việc đầu tư có thực sự mang lại lợi nhuận khi kết thúc dự án.
Công thức xác định NPV:
NPV = – Chi phí đầu tư + Dòng tiền vào(1 + r)t
- Chi phí đầu tư: hay chi phí ban đầu bạn phải bỏ ra để thực hiện dự án
- Dòng tiền vào: Lợi nhuận thu được ở cuối dự án
- r: Lãi suất chiết khấu phi rủi ro
- t: Thời gian từ khi bắt đầu đến khi kết thúc dự án
Tuy nhiên, công thức trên chỉ áp dụng cho việc xem xét tại một thời điểm. Công thức cho dòng tiền không đều như sau:
NPV = – C0 + i =1TCi(1+r)i
- C0: Dòng tiền ban đầu
- C0: Dòng tiền ở thời điểm T
Căn cứ đưa ra quyết định:
- NPV > 0 : Chấp nhận dự án
- NPV< 0 : Từ bỏ dự án
Tóm tắt NPV như một phương pháp cho thây được phần lợi dư ra sau khi kết thúc dự án, xét thêm sự thay đổi của lãi suất trong tương lai. Ví dụ: Bạn bỏ ra 100$ đầu tư, thu lại 103$ sau 2 năm. Tính một cách đơn giản, bạn sẽ dư 3$ nhưng thực chất là chưa chắc bạn thu được lại lợi nhuận, nhưng điều này làm bỏ lỡ chi phí cơ hội trong 2 năm. NPV sẽ giúp bạn xác định dựa trên lãi suất chiết khấu trong 2 năm đó, để tính ra con số thực nhận.
IRR là gì?
Tỷ suất sinh lợi nội tại – IRR là một phương pháp mang tính thay thế cho NPV. Tuy nhiên, phương pháp này sẽ giúp đưa ra quyết định dựa trên lãi suất phát sinh từ dòng tiền do dự án sinh ra và không bị phụ thuộc vào lãi suất trên thị trường vốn.
Công thức xác định:
NPV = – C0 + i =1TCi(1+IRR)i
Quan sát công thức bạn sẽ thấy rằng đây là công thức xác định NPV và thay thế r bằng IRR. Nhưng với phương pháp này sẽ cho giá trị NPV = 0. Hay nói cách khác, mục đích của IRR chính là tìm ra giá trị lãi suất sẽ làm dự án có NPV=0 và so sánh IRR (lãi suất nội tại của dự án) với lãi suất chiết khấu của thị trường.
Căn cứ đưa ra quyết định:
- IRR> Lãi suất chiết khấu (r) → Chấp nhận dự án
- IRR< Lãi suất chiết khấu (r) → Từ bỏ dự án
Bạn cần xác định đây là dự án đầu tư hay tài trợ. Nếu như đây là một dự án tài trợ thì căn cứ này sẽ được đổi ngược lại. Khi quan sát cách thức vận hành của IRR và NPV, chắc hẳn bạn sẽ nghĩ rằng chúng sẽ đưa ra cùng một kết quả trong mọi trường hợp. Tuy nhiên, thế giới tài chính rất phức tạp. Bởi vì, không một phương pháp nào hoàn hảo cả, mọi sự tính toán chỉ dừng ở mức không có vấn đề phát sinh.
2. Ưu và nhược điểm của IRR và NPV
Ưu điểm của IRR và NPV
Cả IRR và NPV đều là hai phương pháp giúp có một cái nhìn tổng quan về dự án, cũng như khả năng thu hồi vốn và lợi nhuận trong tương lai. Sau đây là một số lợi ích của IRR và NPV mang lại:
| NPV | IRR |
| Dễ sử dụng: Công thức xác định NPV khá đơn giản, dễ dàng áp dụngGiúp đưa ra quyết định đầu tư một dự án hay khôngDễ so sánh hai hay nhiều dự án với nhau, thuận tiện cho việc đưa ra quyết địnhĐánh giá dòng tiền một cách chính xác hơn, khi tính đến giá trị lãi suất theo thời gian, chi phí cơ hộiTối ưu hóa lợi ích của nhà đầu tư | IRR khắc phục vấn đề tổng quát của NPV. Mọi thông tin của dự án sẽ được tóm gọn qua giá trị lãi suất (%). Giúp nhà đầu tư dễ nắm bắt thông tin một cách khái quát, đánh giá lời lỗ dễ hơn, vì quy mô mỗi dự án là khác nhau. Thể hiện bằng % sẽ thấy được sự xác đáng và rõ ràng hơn.Cho biết được mức lãi mà dự án có thể chấp nhận, hiệu quả sử dụng vốn.Nhà đầu tư sẽ dễ dàng điều chỉnh, xác định mức lãi suất có thể chấp nhận trong dự án |
Nhược điểm của IRR và NPV
Thực chất mà nói cả hai phương pháp đều chung một vấn đề đó chính là khó ước tính. Công thức thì luôn sẵn sàng nhưng những giá trị ấy không phải dễ dàng thu được, mọi việc định giá đều rất khó, tương lai không ai nói trước được điều gì. Ước tính là một việc vô cùng khó khăn. Kèm theo là mất rất nhiều thời gian để có thể thực hiện.
| NPV | IRR |
| Thể hiện bằng con số, rất khó cho việc so sánh giữa các dự án với nhauKhông so sánh được hai dự án khác quy mô và tuổi thọ của dự án.Không thể hiện được phần lợi nhuận thực chất kiếm đượcXác định lãi suất chiết khấu là vô cùng khó khăn, vì thị trường luôn biến động.Bỏ qua chi phí cơ hộiPhải dự đoán được dòng phát sinh hay lợi ích thu được trong tương lai, điều này là không dễ dàng | Bỏ qua vấn đề quy mô. Vấn đề này làm đánh giá sai, tỷ suất lợi nhuận khi so sánh hai dự án với nhau.Phân biệt dự án đầu tư hay tài trợ, việc xác nhận sai sẽ dẫn đến đánh giá sai dự án hoàn toànIRR đa trị sẽ dẫn đến sự đổi dấu và cho ra nhiều kết quả. Dẫn đến sự khó khăn khi đánh giá dự ánThời điểm của hai dự án khác nhau sẽ dẫn đến kết quả lệch lạc |
3. Sự khác nhau giữa IRR và NPV
Hai phương pháp IRR và NPV đối khi ta nghĩ rằng nó sẽ giống nhau, nhưng thực chất đây là hai phương pháp khác nhau. Sau đây là một điểm khác nhau giữa hai phương pháp này
| IRR | NPV | |
| Kết quả | Giá trị bằng số (âm hoặc dương) | Giá trị phần trăm. Được tính bằng cách cho giá trị NPV=0 |
| Xác định | Dự án lời lỗ bao nhiêu nếu đầu tư | Điểm hòa vốn, tỷ suất sinh lợi mà tại đó dự án không lời không lỗ |
| Số lượng kết quả | Chỉ đưa ra một kết quả duy nhất | Nếu như có hiện tượng đa trị (dòng tiền bị đổi chiều hai lần trở lên) sẽ cho ra nhiều kết quả |
| Quyết định | Đưa ra cho nhà đầu tư kết quả có nên đầu tư hay không, vì nó là một giá trị thực | Không cho ra lời khuyên đầu tư hay không vì sẽ không biết lời lỗ thật, nhưng thích hợp nếu so sánh với những dự án khác |
| Tỷ lệ chiết khấu | Được sử dụng để có thể xác định NPV | Không sử dụng để xác định IRR, tuy nhiên phải sử dụng mới có thể so sánh và đưa ra quyết định |
IRR và NPV đều là những phương thức tỏ ra hữu ích. Tuy nhiên, bạn không nên phụ thuộc vào nó, hay xem nó như một cách để bạn đảm bảo cho sự chắc chắn. Đôi khi những kết quả đưa ra sẽ không đủ tin cậy và mâu thuẫn lẫn nhau. Bởi vì, không có phương thức nào là hoàn hảo và không có khuyết điểm, sự dự đoán các kết quả tương lai luôn là những kết quả mang tính tương đối mà thôi. Mong rằng, bài viết này giúp bạn hiểu rõ về IRR và NPV, áp dụng trong kinh tế đầu tư. Chúc bạn thành công.